Τι θέλετε να δώσετε στους αναγνώστες με αυτή την τριλογία;
Ένα αξέχαστο «ταξίδι» του μυαλού και της ψυχής. Καθώς μάλιστα η ιστορία εξελίσσεται σε διάφορα μέρη –Κλεισούρα, Σαμαρίνα, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Μυτιλήνη, Θεσσαλονίκη, Νέα Υόρκη–, το «ταξίδι» είναι μακρύ, περιπετειώδες και ατμοσφαιρικό, με τους ήρωες να έχουν δράση μέσα στα γεγονότα και τα ήθη της εποχής. Παράλληλα όμως, ήθελα να απευθυνθώ στη συλλογική μνήμη και στα γεγονότα που διαμόρφωσαν την ιστορία, άρα και τις ζωές μας σήμερα. Και να τονίσω ότι όλο αυτό το ιλουστρασιόν περίβλημα, με το οποίο έχουμε ντυθεί, είναι ψεύτικο και δεν έχει κανένα πραγματικό αντίκρισμα. Γίναμε δούλοι της εικόνας και λησμονήσαμε την ουσία. Ε, λοιπόν, στο Οι Μεσημβρινοί της ζωής, οι ήρωες μου, που είναι πρόσφυγες ή γηγενείς, μπορεί να είναι φτωχοί ή πλούσιοι –δεν έχει σημασία–, έχουν όμως καλλιέργεια ψυχής και πνεύματος. Και με αυτά τα χαρακτηριστικά βιώνουν με αξιοπρέπεια τα προσωπικά και ιστορικά γεγονότα.
Υπάρχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία σε αυτή την τριλογία και μέχρι πού μπορεί ένας συγγραφέας να χρησιμοποιεί στοιχεία από τη ζωή του; Υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας;
Θεωρώ ότι κάθε συγγραφέας δίνει άλλη διάσταση στο τι σημαίνει «αυτοβιογραφικά στοιχεία», από την πλήρη εξιστόρηση της ζωής του, μέχρι τη χρήση κάποιων ατομικών ή οικογενειακών «θραυσμάτων» ζωής. Αλλά, όταν καταθέτεις με ειλικρίνεια τα συναισθήματα και τις σκέψεις σου σ’ ένα βιβλίο, πιστεύω πως έτσι κι αλλιώς είναι αυτοβιογραφικό. Με την έννοια ότι περικλείει την ψυχή και το μυαλό σου, το ξεγύμνωμα, τη διάλυση και την ανασύνθεσή τους. Άρα, τι ασφαλιστικές δικλίδες να υπάρχουν; Όχι σε μένα, πάντως. Τα παίζω όλα για όλα…
Πόσο επίπονο είναι να γράψει κανείς μια τριλογία;
Επίπονο; Καθόλου. Ίσα ίσα, είναι μια χαρά «μακράς διαρκείας». Ομολογώ, όμως, ότι είναι πολύ δύσκολο. Πρόκειται για χιλιάδες σελίδων και για δεκάδες ηρώων, που ο καθένας σέρνει μαζί του και μια πιο παλιά ιστορία, πέρα από αυτή που διηγούμαι. Επί τρία χρόνια –και πιστεύω ότι θα φτάσω αισίως τα τέσσερα τουλάχιστον– έχω την προσοχή και την αυτοσυγκέντρωσή μου να λειτουργούν στο φουλ, διαβάζω και συνεχίζω να συγκεντρώνω πληροφορίες και λεπτομέρειες, ώστε να βγει κάτι συνεπές. Κυρίως, δε, πηγαινοέρχομαι συνέχεια μέσα στην ιστορία, για να μην ξεφύγει ούτε μία στιγμή ούτε ένα χαμόγελο ούτε μία σύσπαση προσώπου, τίποτα απ’ όσα έγραψα τρία χρόνια πριν...
Πρόκειται, ωστόσο, για κάτι διαφορετικό από τα δύο προηγούμενα βιβλία σας. Θέλατε να προχωρήσετε σε κάτι άλλο; Ήταν μια πρόκληση για σας;
Είναι διαφορετικό, πράγματι. Η πρόκληση ήταν να γράψω για μια εποχή που δεν την έχω ζήσει. Καταρχάς, λοιπόν, το δικό μου «ταξίδι» ήταν υπέροχο, ταυτίστηκα τέλεια με τις ηρωίδες και τους ήρωες, μόνο κρινολίνα που δεν κράτησα! Πράγματι, άλλαξα ύψος στον πήχη, θέλω να δοκιμάσω και να δοκιμαστώ σε περισσότερους τρόπους γραφής, δεν μου αρέσουν οι συνταγές, ούτε οι «πεπατημένες», θέλω να κάνω απόπειρες. Μακάρι να είναι και επιτυχείς…
Ποια είναι για σας τα στοιχεία της καλής λογοτεχνίας;
Δεν υπάρχει καλή και κακή λογοτεχνία. Η λογοτεχνία, όπως δηλώνει και η λέξη, είναι τέχνη. Άρα καλή. Άσχετα αν, εδώ και αρκετά χρόνια, λανσάρονται σαν λογοτεχνικά έργα κάποια «κατασκευάσματα» που, συνήθως, είναι «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση» των ανθρώπων που σκέφτονται μαζικά και έχουν θεοποιήσει το lifestyle και την τηλεόραση. Τα στοιχεία που κάνουν ένα έργο λογοτέχνημα είναι, για μένα, η άριστη χρήση –άρα και γνώση– της γλώσσας, οι ιδέες, οι αξίες και τα μηνύματα που μπορεί να περιέχει το έργο, όλα αυτά που εγώ λέω ότι μπορεί και να σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο. Και μια ευρηματική γραφή, που να προκαλεί, να αφυπνίζει, να σε κάνει να σκεφτείς, να υποθέσεις, να συμπεράνεις, να αναδιπλωθείς και να εξελιχθείς ως νους.
Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2012
Περιοδικό "ΕΠΙΚΑΙΡΑ" - Συνέντευξη στη Δ. Σαββοπούλου
Στην αρχή, μας έλουσαν στο φως τους Οι ήλιοι του έρωτα. Στη συνέχεια, ταξιδέψαμε στα Φεγγάρια της αλήθειας. Πρόσφατα, η Μαίρη Κόντζογλου μας πήρε από το χέρι και μας οδήγησε Στη γη της αλήθειας, ολοκληρώνοντας έτσι την τριλογία της Οι μεσημβρινοί της ζωής – και τα τρία βιβλία της οποίας κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη.
Κυρία Κόντζογλου, πώς αισθάνεστε που ολοκληρώσατε την τριλογία σας; Σας λείπουν οι ήρωες και οι ζωές τους;
Όταν έγραψα τη λέξη «τέλος» στους Μεσημβρινούς της ζωής, αισθάνθηκα λίγο χαμένη. Από τη μια, χαιρόμουν πολύ που είχα φέρει σε πέρας ένα τόσο μεγάλο έργο· από την άλλη, αισθανόμουν ότι έλειπε ένα κομμάτι από το μυαλό και την καρδιά μου, και μπορώ να πω πως βίωσα μιας μορφής ορφάνια.
Δημιουργήσατε χάριν της τριλογίας περί τους εξήντα χαρακτήρες. Ποιος σας δυσκόλεψε περισσότερο και ποιος ήταν ο πιο αγαπημένος σας;
Αγαπημένοι μου είναι όλοι τους. Αν δεν αγαπήσω σε βάθος και με πάθος έναν ήρωα, μου είναι αδύνατο να τον περιγράψω καλά. Ο λατρεμένος μου ήρωας υπήρξε ο Αδάμος, εκείνος που σε όλο το βιβλίο έχει δύο ονόματα –Δαμιανός, το δεύτερό του–, και δεν είναι τυχαίο που έχει δύο ονόματα, επειδή έχει δύο προσωπικότητες, δύο φύσεις, δύο ζωές. Ο Δαμιανός/Αδάμος είναι εκείνος που με δυσκόλεψε περισσότερο, με την έννοια πως, ακριβώς επειδή είχε διπλή φύση, έπρεπε να τον αποδώσω με τεράστια προσοχή, ώστε οι αναγνώστες να έχουν πλήρη εικόνα της διπλής του προσωπικότητας και να μην βιαστούν να τον καταδικάσουν. Έσκυψα στην ψυχή του με δέος –ήταν θεός και διάβολος μαζί–, μάτωσα μαζί του, αλλά θεωρώ πως κατάφερα να εξηγήσω την ψυχοσύνθεσή του πλήρως.
Έχετε ψυχογραφήσει πολύ ολοκληρωμένα τους ήρωές σας. Αυτό έγινε από την προσωπική σας παρατήρηση στους ανθρώπους ή καταφύγατε σε βιβλία ψυχολογίας;
Αν και μου αρέσει πολύ η ψυχολογία κι έχω διαβάσει αρκετά, πιστεύω ότι η προσπάθειά μου να αποδώσω ολοκληρωμένους χαρακτήρες στηρίχτηκε στην προσωπική μου παρατήρηση πάνω στους άλλους και πάνω στον εαυτό μου, τον οποίο δεν διστάζω να κάνω «φύλλο και φτερό» για να μάθω «τα βαθύτερά μου αίτια», όπως λέω. Να προσθέσω πως αγαπώ πολύ τους ανθρώπους και, επειδή δεν θέλω να τους αδικήσω ή να τους καταδικάσω εύκολα, ασχολούμαι πολύ μαζί τους και πάντα ψάχνω να βρω και –αν γίνεται– να δικαιολογήσω τις πράξεις τους.
Τι σημαίνουν για σας οι πωλήσεις των βιβλίων σας; Αποτελούν μέτρο της επιτυχίας και της αγάπης του κόσμου;
Σημαίνουν ότι ταίριαξαν οι χτύποι της καρδιάς μου με τις καρδιές των αναγνωστών κι ότι «κούμπωσαν» επιτυχώς οι σκέψεις μας. Αυτό δημιουργεί την αγάπη και είναι το σπουδαιότερο αντίδωρο. Η επιτυχία ως όρος με ξενίζει, ειδικά αυτό τον καιρό, που «επιτυχία» χαρακτηρίστηκε το Μνημόνιο, η εφαρμογή της εφεδρείας, το «κούρεμα» του χρέους, η μείωση του δημόσιου τομέα, άρα η ανεργία...
Πόσο λαμβάνετε υπόψη σας τα σχόλια των αναγνωστών;
Λαμβάνω καθημερινά πολλά μηνύματα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία κολακευτικά για το έργο μου. Χαίρομαι, δεν μπορώ να πω, αλλά συγχρόνως προβληματίζομαι. Η αλήθεια είναι πως ο πήχης έχει ανέβει πολύ ψηλά, μαζί και οι προσδοκίες των αναγνωστών και η αγάπη τους. Αυτό μου δημιουργεί μιας μορφής άγχος· δεν πρέπει να τους απογοητεύσω στο μέλλον... Όσον αφορά στα αρνητικά μηνύματα –ελάχιστα, αλλά υπάρχουν–, ακριβώς επειδή λένε «δεν μου άρεσε το βιβλίο» και τίποτ’ άλλο, αισθάνομαι πως γι’ αυτό δεν μπορώ να κάνω τίποτα.
Στην πολύ ωραία παρουσίαση των βιβλίων σας, η οποία πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, ευχηθήκατε ένα καλύτερο αύριο στην Ελλάδα και σε όλους μας. Πόσο σας έχει επηρεάσει ως συγγραφέα και ως άνθρωπο όλο αυτό που ζούμε;
Με έχει επηρεάσει πολύ, όπως όλους τους Έλληνες. Ως Ελληνίδα συγγραφέας και θέλοντας να ασχοληθώ με τα «καυτά» κοινωνικά θέματα της πατρίδας μας, τα οποία πρωτίστως θεωρώ πως είναι η απώλεια των ηθικών μας αξιών και των προτύπων πολιτισμού και δευτερευόντως οικονομικά, ξεκίνησα να γράφω κάτι –μάλλον βιβλίο θα είναι–, στο οποίο οι ήρωες, εισπράττοντας όλη την απαξίωση που υπάρχει σήμερα σε ηθικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο, αναζητούν διεξόδους. Πού; Ακόμη είναι νωρίς να το πω...
dsav@otenet.gr
Κυρία Κόντζογλου, πώς αισθάνεστε που ολοκληρώσατε την τριλογία σας; Σας λείπουν οι ήρωες και οι ζωές τους;
Όταν έγραψα τη λέξη «τέλος» στους Μεσημβρινούς της ζωής, αισθάνθηκα λίγο χαμένη. Από τη μια, χαιρόμουν πολύ που είχα φέρει σε πέρας ένα τόσο μεγάλο έργο· από την άλλη, αισθανόμουν ότι έλειπε ένα κομμάτι από το μυαλό και την καρδιά μου, και μπορώ να πω πως βίωσα μιας μορφής ορφάνια.
Δημιουργήσατε χάριν της τριλογίας περί τους εξήντα χαρακτήρες. Ποιος σας δυσκόλεψε περισσότερο και ποιος ήταν ο πιο αγαπημένος σας;
Αγαπημένοι μου είναι όλοι τους. Αν δεν αγαπήσω σε βάθος και με πάθος έναν ήρωα, μου είναι αδύνατο να τον περιγράψω καλά. Ο λατρεμένος μου ήρωας υπήρξε ο Αδάμος, εκείνος που σε όλο το βιβλίο έχει δύο ονόματα –Δαμιανός, το δεύτερό του–, και δεν είναι τυχαίο που έχει δύο ονόματα, επειδή έχει δύο προσωπικότητες, δύο φύσεις, δύο ζωές. Ο Δαμιανός/Αδάμος είναι εκείνος που με δυσκόλεψε περισσότερο, με την έννοια πως, ακριβώς επειδή είχε διπλή φύση, έπρεπε να τον αποδώσω με τεράστια προσοχή, ώστε οι αναγνώστες να έχουν πλήρη εικόνα της διπλής του προσωπικότητας και να μην βιαστούν να τον καταδικάσουν. Έσκυψα στην ψυχή του με δέος –ήταν θεός και διάβολος μαζί–, μάτωσα μαζί του, αλλά θεωρώ πως κατάφερα να εξηγήσω την ψυχοσύνθεσή του πλήρως.
Έχετε ψυχογραφήσει πολύ ολοκληρωμένα τους ήρωές σας. Αυτό έγινε από την προσωπική σας παρατήρηση στους ανθρώπους ή καταφύγατε σε βιβλία ψυχολογίας;
Αν και μου αρέσει πολύ η ψυχολογία κι έχω διαβάσει αρκετά, πιστεύω ότι η προσπάθειά μου να αποδώσω ολοκληρωμένους χαρακτήρες στηρίχτηκε στην προσωπική μου παρατήρηση πάνω στους άλλους και πάνω στον εαυτό μου, τον οποίο δεν διστάζω να κάνω «φύλλο και φτερό» για να μάθω «τα βαθύτερά μου αίτια», όπως λέω. Να προσθέσω πως αγαπώ πολύ τους ανθρώπους και, επειδή δεν θέλω να τους αδικήσω ή να τους καταδικάσω εύκολα, ασχολούμαι πολύ μαζί τους και πάντα ψάχνω να βρω και –αν γίνεται– να δικαιολογήσω τις πράξεις τους.
Τι σημαίνουν για σας οι πωλήσεις των βιβλίων σας; Αποτελούν μέτρο της επιτυχίας και της αγάπης του κόσμου;
Σημαίνουν ότι ταίριαξαν οι χτύποι της καρδιάς μου με τις καρδιές των αναγνωστών κι ότι «κούμπωσαν» επιτυχώς οι σκέψεις μας. Αυτό δημιουργεί την αγάπη και είναι το σπουδαιότερο αντίδωρο. Η επιτυχία ως όρος με ξενίζει, ειδικά αυτό τον καιρό, που «επιτυχία» χαρακτηρίστηκε το Μνημόνιο, η εφαρμογή της εφεδρείας, το «κούρεμα» του χρέους, η μείωση του δημόσιου τομέα, άρα η ανεργία...
Πόσο λαμβάνετε υπόψη σας τα σχόλια των αναγνωστών;
Λαμβάνω καθημερινά πολλά μηνύματα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία κολακευτικά για το έργο μου. Χαίρομαι, δεν μπορώ να πω, αλλά συγχρόνως προβληματίζομαι. Η αλήθεια είναι πως ο πήχης έχει ανέβει πολύ ψηλά, μαζί και οι προσδοκίες των αναγνωστών και η αγάπη τους. Αυτό μου δημιουργεί μιας μορφής άγχος· δεν πρέπει να τους απογοητεύσω στο μέλλον... Όσον αφορά στα αρνητικά μηνύματα –ελάχιστα, αλλά υπάρχουν–, ακριβώς επειδή λένε «δεν μου άρεσε το βιβλίο» και τίποτ’ άλλο, αισθάνομαι πως γι’ αυτό δεν μπορώ να κάνω τίποτα.
Στην πολύ ωραία παρουσίαση των βιβλίων σας, η οποία πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, ευχηθήκατε ένα καλύτερο αύριο στην Ελλάδα και σε όλους μας. Πόσο σας έχει επηρεάσει ως συγγραφέα και ως άνθρωπο όλο αυτό που ζούμε;
Με έχει επηρεάσει πολύ, όπως όλους τους Έλληνες. Ως Ελληνίδα συγγραφέας και θέλοντας να ασχοληθώ με τα «καυτά» κοινωνικά θέματα της πατρίδας μας, τα οποία πρωτίστως θεωρώ πως είναι η απώλεια των ηθικών μας αξιών και των προτύπων πολιτισμού και δευτερευόντως οικονομικά, ξεκίνησα να γράφω κάτι –μάλλον βιβλίο θα είναι–, στο οποίο οι ήρωες, εισπράττοντας όλη την απαξίωση που υπάρχει σήμερα σε ηθικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο, αναζητούν διεξόδους. Πού; Ακόμη είναι νωρίς να το πω...
dsav@otenet.gr
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)